تا به حال به این سؤال فکر کرده‌اید که معیار شما برای انتخاب یک دوست چیست؟ دوستی که از لحاظ ظاهری و شخصیتی به شما نزدیک باشد؟ آیا فقط با افراد هم سن و سال خودتان دوستی می‌کنید؟ آیا دوستان شما باید باورها، ارزش‌ها و نگرش‌های مشابهی با شما داشته باشند؟ دوستان شما باید حتماً اهل همان شهر و کشوری باشند که شما در آن زندگی می‌کنید؟ تا به حال با افرادی از ادیان و مذاهب دیگر دوستی کرده‌اید؟ آیا ملاک‌هایی مانند رنگ پوست، وضعیت سلامت جسمانی، تمکن مالی و زبان گفتاری در معیارهای انتخاب شما برای دوست جای دارند؟
جهان پیرامون ما روزبه‌روز در حال توسعه و بزرگ‌شدن است. در سرتاسر جهان روزانه میلیون‌ها انسان جدید پا به این دنیا می‌گذارند که هر کدام فرهنگ متفاوتی دارند. نمی‌توان نسبت به این تفاوت‌ها بی‌اعتنا بود و آن را نادیده گرفت؛ اما با وجود این تفاوت‌ها چگونه می‌توان با صلح و دوستی در کنار یکدیگر زندگی کرد؟ در این مقاله با ما همراه باشید تا بررسی کنیم که چگونه می‌توان با فرهنگ‌های دیگر دوستی کرد؟ و در ادامه به مناسبت روز جهانی دوستی، از کالکشن دوستی محصول خانه خلاقیت طاقه چیان رونمایی می‌کنیم.
روز جهانی دوستی
همان گونه که پیش‌تر در مقاله روز جهانی بهترین دوست عنوان کردیم، در ۲۷ ژوئیه سال ۲۰۱۱، طی شصتمین جلسه مجمع‌عمومی سازمان ملل متحد، ۳۰ ژوئیه (۸ مرداد) به‌عنوان روز جهانی دوستی، نام‌گذاری شد. روز جهانی دوستی یک رویداد سالانه است که به منظور تشویق و ترویج مفهوم دوستی بین افراد و از آن مهم‌تر بین کشورها و فرهنگ‌های مختلف در سراسر جهان برگزار می‌شود. این روز یک فرصت عالی برای تأکید بر اهمیت دوستی، تعاملات انسانی و همبستگی میان مردمان دنیا است.
از آن جایی که جهانی‌شدن و ارتباطات میان مردمان جهان در دوران مدرن اجتماعی، امروزه از اهمیت بالایی برخوردار است، این رویداد می‌تواند به فرصتی ویژه برای برقراری صلح، تقویت تفاهم و مفهوم دوستی در سطح جهانی تبدیل شود. این مفهوم می‌تواند تصاحب گرایی، احساس ترس و نگرانی را در سطح جهانی کاهش داده و برای حل مسائل و چالش‌های مشترک بهبود ایجاد کند. چرا که در نهایت همهٔ ما انسانیم و این کرهٔ خاکی متعلق به همهٔ موجوداتی است که بر روی آن زندگی می‌کنند. دوستی میان ملت‌ها و فرهنگ‌ها می‌تواند فرصت‌های بیشتری برای تبادل فرهنگی و آشنایی با عادات، رسوم، هنرها و ادبیات فراهم کند. این تبادل‌ها می‌تواند به فرهنگ‌ها کمک کند که یکدیگر را بهتر بشناسند و از تنوع و غنای فرهنگی همدیگر بهره‌مند شوند.
فرهنگ چیست؟
فرهنگ مجموعه‌ای از رفتارها و آداب و رسومی است که افراد عضو یک گروه از آن به عنوان ارزش یاد می‌کنند. تجربیات مشترکی که اعضا این گروه به دست می‌آورند را می‌توان جهان‌بینی یا شیوه درک آنها از جهان به شمار آورد. از منظری دیگر فرهنگ شامل ویژگی‌های گروه‌هایی است که به آن تعلق داریم؛ مانند گروه پدران، مادران و فرزندان، خانواده‌ای که در آن متولد شده‌ایم، جنسیت، ملیت، نژاد، قوم و… یا گروه‌هایی که بعدها بخشی از آن شده‌ایم. به عنوان مثال افرادی که مهاجرت می‌کنند زمانی که به کشور یا منطقه جغرافیایی تازه‌ای می‌روند فرهنگ تازه‌ای که متعلق به آن مکان جدید است را کسب می‌کنند. زمانی که کسی بر حسب حادثه‌ای بینایی خود را از دست می‌دهد، فرهنگ تازه افراد نابینا را کسب می‌کند. کسی که دچار ضرر و زیان مالی شده است و وضعیت اقتصادی او تغییر پیدا کرده است فرهنگ او نیز جدید می‌شود. چرا که این تغییر وضعیت ممکن است به شما هویتی بدهد که بر روی تصورات شما از جهان تأثیرگذار باشد. در نتیجه همهٔ ما دارای فرهنگ هستیم. حتی اگر ندانیم اجدادمان چه کسانی بوده‌اند. حتی اگر متشکل از فرهنگ‌های گوناگونی باشیم.
چگونه با فرهنگ‌های دیگر دوستی کنیم؟
شاید عجیب به نظر برسد؛ اما برای شناخت فرهنگ‌های دیگر ابتدا باید فرهنگ خودمان را بشناسیم. اگر شما فرهنگی که به آن تعلق دارید را به خوبی نشناسید و از تأثیرات آن بر افکار و عقایدتان با خبر نباشید چگونه ممکن است که بتوانید تأثیری که دیگران از فرهنگشان گرفته‌اند را درک کنید و به آن اهمیت دهید. اگر که شما نتوانید به راحتی راجع به فرهنگ خود با دیگران صحبت کنید چگونه ممکن است که گوش شنوایی باشید برای صحبت‌های دیگران از فرهنگشان.
به عنوان مثال اگر در خانواده یا کشور شما تبعیض وجود داشته باشد شما با میلیون‌ها انسانی که مورد انواع تبعیض نژادی، جنسیتی و… واقع می‌شوند همدردی بیشتری خواهید داشت. اگر کسی از خانواده و یا دوستان نزدیک شما برای تحصیل، کار یا سکونت به کشور دیگری مهاجرت کرده باشد، حتی اگر یک نفر در آن کشور رفتاری نژادپرستانه با او داشته باشد، کمک می‌کند که از تأثیر نژادپرستی بر روی زندگی دیگران بیش‌تر آگاه باشید. مهاجرين با كوله باری از هنجارها و رفتارهای قومی و ملی خويش دیار خود را ترک می‌کنند و وارد جامعه‌هایی می‌شوند که هر کدام برای خودشان هنجارها و آداب‌ورسوم ويژه‌ای دارند و از تازه‌واردان نيز انتظار دارد كه خود را با آنها همراه و سازگار كنند.
گام بعدی برای دوستی با فرهنگ‌های دیگر پس از شناخت فرهنگ خود، برقراری رابطه با افرادی است که پیشینه فرهنگی متفاوتی با شما دارند. شاید در ابتدا سخت به نظر آید چرا که طبیعت همیشه به این شیوه بوده که افراد یک قوم، مذهب، عقیده سیاسی، شرایط اقتصادی و… معمولاً دور هم جمع می‌شوند و با یکدیگر در ارتباط‌اند بدین ترتیب لازم است که آگاهانه تصمیم بگیرید. افرادی که جامعه با آنها رفتار مناسبی نداشته، ممکن است برای اعتماد به شما به زمان بیشتری نیاز داشته باشند. به مکان‌هایی بروید که در آنجا بتوانید با افرادی از فرهنگ‌های دیگر آشنا شوید. فرهنگ‌های متفاوت را مطالعه کنید. از مردم راجع به افکار، عقاید، رسم و رسوماتشان سؤال کنید و به روایت‌های آنها گوش دهید.
نکته مهمی را نباید فراموش کرد که ما به دنبال دوستی با فرهنگ‌های متفاوت هستیم تا بتوانیم آنها را درک کرده و راحت‌تر با تفاوت‌هایمان کنار بیاییم. قرار نیست که فرهنگ دیگران را تغییر داده و به فرهنگ خودمان تبدیل کنیم، یاد بگیریم که متحد دیگران باشیم.
تفاوت‌های فرهنگی در لباس
یکی از بارزترین و سریع‌الانتقال‌ترین نشانه‌های فرهنگی، پوشاک است. در واقع لباس هر شخص مشخص می‌کند که من کیستم؟ از کجا آمده‌ام؟ و به کدام دسته فرهنگی تعلق دارم؟ درعین‌حال لباس یکی از مسائلی است که بسیار موردبحث و انتقاد در بین افراد با فرهنگ‌های متفاوت قرار می‌گیرد. وقتی در مورد رابطه لباس و فرهنگ پوشیدن حرف می‌زنیم در واقع به این موضوع اشاره داریم که چرا فلان گروه یا فرهنگ این نوع خاص از پوشش را برای خود انتخاب کرده‌اند؟ یا مثلاً در پاسخ به این سؤال که چرا پوشش‌ها در بین اقوام مختلف ایران متفاوت است باید به فرهنگ آنها رجوع نمود و از این دریچه به طرز لباس پوشیدن و سلیقه آنها در انتخاب پوشاک نگریست.
احتمالاً شما هم در شبکه‌های اجتماعی کلیپ‌هایی ازاین‌قبیل زیاد دیده باشید. کودکی که گم شده است یا مردی که عصا و عینک‌آفتابی همراهش دارد، در نقطه‌ای شلوغ از شهر از مردم درخواست کمک دارند، زمانی که لباس کهنه و قدیمی پوشیده‌اند کسی به آنها کمک نمی‌کند؛ اما هنگامی که لباس مرتب، تمیز و امروزی پوشیده‌اند افراد زیادی سعی می‌کنند تا مشکل آنها را برطرف کنند! یا احتمالاً در اطرافیان خود کسی را دیده باشید که لباس شخص یا قومیت خاصی را به سخره می‌گیرند و با آن شوخی می‌کنند!
همان گونه که در مبحث قبلی گفتیم برای درک انواع پوشش باید ابتدا فرهنگ پوشش خود را بشناسیم و مورد واکاوی قرار دهید سپس به چرایی فرهنگ‌های پوششی دیگر بپردازیم. عوامل زیادی از جمله اقتصاد، آب‌وهوا، جغرافیا، مذهب و… نیز در تمام دوران بر فرهنگ‌های پوششی تأثیرگذار بوده است. مثلاً مردم مناطق کوهستانی، از پتاوه استفاده می‌کنند تا پا را از خطر نیش گزندگان، ضربه سنگ‌ها، پیچ‌خوردگی و… مصون سازند یا چوپان‌ها به این دلیل پستک (نمدین) با خود به کوهستان می‌برند تا در مقابل وزش باد، بارش برف‌وباران در فصل زمستان و حتی تابش شدید نور خورشید از خود محافظت کنند. ضمن اینکه جنس و نوع پارچه به‌کاررفته در پوشاک و حتی تعداد آنها در هر منطقه‌ای با شرایط و عوامل طبیعی مطابقت دارد، مثلاً شلوار مرد بلوچ بلند و گشاد و به رنگ روشن است تا مانع نفوذ گرمای تابستان به بدن شود. در کوهستان‌های سرسبز شمال و مزارع چای زنان غالباً رنگ لباس خود را طوری انتخاب می‌کنند که تضاد شدیدی با رنگ محیط داشته باشد تا از فاصله دور هم در معرض دید باشند.
افرادی که انتظار دارند در همه‌جا انسان‌هایی با استایل رسمی کت‌وشلوار و کراوات و یا هر نوع پوششی مقابل با فرهنگ، افکار و عقاید خودشان ببینند و تفاوت‌های فرهنگی را برنمی‌تابند، بهتر است بدانند که اگر بر پایه آنچه خودمان درست یا نادرست می‌دانیم، دیگران را قضاوت کنیم، دیگر نقاط قوت و ارزش‌های آن گروه را نمی‌توانیم ببینیم. فرض را بر این نگذارید که راهی که ما در پیش گرفته‌ایم و یا راهی که گذشتگان در پیش گرفته‌اند و یا راه اکثریت همیشه راه درست و معقول است.
لباسی به نام دوستی و برای دوستی
به مناسبت روز جهانی دوستی، خانه خلاقیت طاقه چیان از کالکشن جدید خود به نام دوستی رونمایی کرده است. در این کالکشن از شعر شاعر بزرگ ایرانی مولانا استفاده شده است.
ای دوست چو از میانه مقصود توئی
جای گله نیست
چون تو هستی همه هست
ایران ما کشوری چند قومیتی است که ترکیبی از فرهنگ‌های متفاوت در منطقه‌ای گسترده و وسیع گرد هم آمده‌اند و قبایلی چون پارس‌ها، کردها، لرها، عرب‌ها، بلوچ‌ها، ترکمن‌ها و ترک‌ها را شامل می‌شود. باکمی دقت در نوع لباس قومیت‌های مختلف و همچنین روستائیان و عشایر ایرانی درمی‌یابیم که یک نقطه اشتراک در تمام این لباس‌ها به چشم می‌خورد و آن‌هم بلند بودن، گشاد بودن، و در اکثر مواقع ساده‌بودن است. در طراحی شومیز و شلوارهای دوستی سعی شده است که تمامی این معیارها از جمله فرم بلند و راحتی لباس و از همه مهتر سادگی آن رعایت شود. این کالکشن شامل شش رنگ آبی، صورتی، شیری، خاکی، سبز و مشکی است. قسمت جلویی شومیزها واژه همه گلدوزی شده است چرا که اعتقاد داریم لباسی برای تمام ایران و حتی جهان طراحی و تولید کرده‌ایم و می‌خواهیم پیام دوستی خود با تمام ملت‌ها، اقوام، فرهنگ‌ها، ادیان و… را به گوش همگان برسانیم.
به امید جهانی سرشار از عشق، محبت، همدلی، دوستی، صلح و برابری …
